Het (leren) doorslapen van ons kind is ons hoofddoel als nieuwe ouders; in ieder geval als we professionals en andere ouders mogen geloven. We moeten zorgen dat onze kleine spruit zo snel mogelijk zelfstandig in slaap valt en doorslaapt. Dit is namelijk het beste voor het kind en voor onze nachtrust als ouder. Maar wat als dit niet vanzelf gaat? Wat zijn wij bereid om te doen om ons kind te leren doorslapen?
Wat is doorslapen nu eigenlijk?
Meestal wordt onder doorslapen verstaan dat een kind 5 à 6 uur achter elkaar slaapt. In feite slaapt niemand de hele nacht door. Iedereen wordt tussen slaapcycli wakker, alleen herinneren we ons dit vaak de volgende ochtend niet meer. Kinderen hebben, in vergelijking met volwassenen, een kortere slaapcyclus van 45 minuten (volwassenen een cyclus van 90 minuten) en worden daarom vaker wakker. Vooral jonge baby’s zijn minder goed in staat om meerdere slaapcycli achter elkaar te plakken en verder te slapen zonder hulp. Zij hebben de ouder nodig om weer in slaap te komen.
Behalve gewoon wakker worden tussen slaapcycli, worden mensen wakker vanwege honger, dorst of omdat we moeten plassen. We hebben het te warm, te koud of worden wakker na een nare droom. Soms kunnen we weer inslapen en soms besluiten wij uit bed te gaan voor een snack, een glas water of een bezoek aan het toilet.
Daarnaast is het slaappatroon onderhevig aan de leeftijdsfase van je kind en kan (tijdelijk) door nieuwe ontwikkelingen veranderen. Zo kunnen kinderen die doorsliepen ineens meerdere keren per nacht wakker worden. Het kan even lastig en vermoeiend zijn, maar je kind gaat vanzelf weer langer en dieper slapen.
Mijn kind wordt wakker en slaapt weer verder na de borst of een fles? Is dit gewenning of heeft mijn kind echt honger?
Lange tijd kan je kind behoefte hebben aan nachtvoedingen. Aangezien het advies van de WHO is om gedurende minimaal twee jaar borstvoeding te geven, is mijn advies om tot die tijd ook op verzoek 's nachts voeding te blijven geven. Nachtvoedingen zorgen onder andere voor een stabielere bloedsuikerspiegel wat goed is voor de hersenontwikkeling. Ook halen kinderen die overdag niet bij hun ouder zijn geweest en/of snel afgeleid zijn en daardoor minder drinken, dit meestal 's nachts in. Nachtvoedingen zijn ook een goede manier om prikkels te verwerken. Kinderen die overdag overprikkeld worden, zullen 's nachts onrustiger slapen en mogelijk vaker wakker worden en behoefte hebben aan troost en geborgenheid door middel van de borst, de fles, een speen of een aai over de bol.
Heb je het idee dat je kind vanuit gewoonte wakker wordt en niet echt honger heeft, probeer dan eens je kind weer in slaap te krijgen door over zijn rug of hoofd te aaien of je hand op zijn buik te leggen. Valt je kind in slaap, maar wordt hij na korte tijd weer wakker dan heeft je kind waarschijnlijk echt honger. Er is trouwens niets mis mee om je kind de borst te geven op deze momenten, omdat dit behalve voeding ook een manier van geborgenheid bieden is.
Wanneer gaat mijn kind doorslapen?
Het simpele antwoord is: je kind gaat doorslapen wanneer hij of zij hier aan toe is. Bij de een is dat al na enkele weken en bij de ander pas na jaren. En ook al wil je dit veranderen, je kind zal niet zomaar door gaan slapen als hij of zij hier nog niet aan toe is. Daarom helpen adviezen, zoals het geven van een papfles voor het slapen gaan, niet bij alle kinderen.
Ook het slaaptrainen / laten huilen van een kind heeft niet altijd het gewenste effect. Je kind zal alsnog wakker worden door honger, tandpijn of andere ongemakken en behoefte hebben aan voeding en troost. Ik ben huiverig als het gaat om slaaptrainen. De voornaamste reden is dat je daarmee het signaal afgeeft dat je er niet altijd voor je kind bent, wat een belangrijk onderdeel is voor het ontstaan van een veilige gehechtheid.
Vaak krijg ik de vraag of het wakker worden geen gewenning is. Natuurlijk is het gewenning. Je kind is namelijk gewend dat jij er voor hem of haar bent als er iets is en verwacht dit ook 's nachts. Onze ouderlijke taken houden niet ineens op als het buiten donker wordt.
Overigens betekent doorslapen niet dat ouders nooit meer uit bed hoeven. Vaak betekent doorslapen dat het kind geen nachtvoedingen meer krijgt, maar de ouder nog wel zijn bed uit moet om de speen opnieuw in te brengen, een aai over de bol te geven of om de knuffel die uit bed is gevallen aan te geven. Daarom is doorslapen zo'n illusie. Het is (in de meeste gevallen) niet realistisch op jonge leeftijd en ouders zijn er niet altijd eerlijk over.
Dat leren doorslapen ook negatieve gevolgen kan hebben, wordt vaak niet verteld. In de nacht maken kinderen namelijk de meeste groeihormonen aan en om te groeien is energie nodig. Vandaar dat kinderen ook in de nacht om voeding blijven vragen. Als je als ouder besluit om je kind te leren doorslapen en op jou verzoek stopt met de nachtvoedingen voor je kind hier aan toe is, dan kan dit negatieve gevolgen hebben voor de groei van je kind. Eet je kind al genoeg mee gedurende de dag, dan hoef je je hier minder zorgen over te maken.
Betekent dit dat je een slechte ouder bent of je zorgen moet maken als je kind wel al uit zichzelf doorslaapt? Nee zeker niet, dat is niet de boodschap van mijn verhaal. Luister naar je kind, wees er voor je kind als hij of zij je nodig heeft en laat verwachtingen en meningen van andere ouders over hoe jouw kind zou moeten zijn los.
Kortom, ouders vertellen vaak vol trots dat hun kind al doorslaapt. Daarnaast wordt je als verse ouder regelmatig gevraagd of je kind al doorslaapt tot de volgende ochtend. Je kunt je echter afvragen of het nodig is dat je kind doorslaapt en of je er iets aan moet doen als dat nog niet het geval is. Het antwoord is nee en nee.
Ik geef toe: het is best slopend als je kind elke twee uur (of in sommige periodes zelfs vaker) wakker wordt. Hou echter in je gedachten dat je kind niet voor niets wakker wordt en jou nodig heeft om weer in slaap te vallen.
Lees mijn tips om meer slaap te krijgen
en lees je in over samen slapen. Misschien is dat laatste wel de oplossing voor jullie om wat extra slaap te krijgen.
