Je kind is inmiddels een paar maanden of alweer een jaar oud en wordt steeds zelfstandiger. Jij voelt je steeds meer als de oude ik en terwijl je naar je kind kijkt zie je de babytijd tot een einde komen. Alhoewel je blij bent dat deze zware periode voorbij is en je uitkijkt naar alle nieuwe ontwikkelingen die je kind doorgaat maken, denk je met weemoed terug aan die goede oude tijd. Zodra je andere baby's ziet, beginnen je eierstokken weer te rammelen en overweeg je of het tijd is voor een volgend kind. Maar misschien ben je nog niet helemaal herstelt van je vorige zwangerschap, ben je nog niet (regelmatig) ongesteld, moet je er nog niet aandenken om voor twee kinderen te zorgen of geef je nog borstvoeding en ben je niet bereid dit op te geven. Wat de reden ook is, in deze blog ga ik verder met je in op zwanger raken (terwijl je nog borstvoeding geeft).
Borstvoeding als anticonceptie
Borstvoeding is een natuurlijke anticonceptie. Het vermindert de kans op een nieuwe zwangerschap, mits je kind borstvoeding krijgt op verzoek, het kind continu in fysieke nabijheid van jou is, geen ander voedsel of drinken aangeboden krijgt en er niet meer dan vier uur tussen de voedingen zit (inclusief de nacht). Meestal betekent dit dat zolang je nog niet ongesteld ben geweest, je gedurende de eerste zes maanden niet vruchtbaar bent en dus niet zwanger kan raken (98% betrouwbaarheid). Aangezien de meeste vrouwen in onze westerse samenleving niet volledig aan deze voorwaarden voldoen, zul je mogelijk eerder vruchtbaar zijn en dien je andere vormen van anticonceptie te gebruiken.
Doordat je bij het geven van borstvoeding (mits je aan bovenstaande voorwaarden voldoet), minder snel vruchtbaar bent, kan je lichaam voldoende herstellen van de zwangerschap en bevalling. Tevens krijgt je lichaam de kans om eventuele tekorten weer aan te vullen. Daarnaast kan je kind ook de minimale speenleeftijd bereiken (die ergens tussen de twee en zeven jaar ligt), wat goed is voor de lichamelijke en geestelijke ontwikkeling van je kind. Als laatste zorgt een verminderde vruchtbaarheid ervoor dat er een substantieel leeftijdsverschil is tussen broers en zussen, waardoor zij voldoende aandacht krijgen en het als ouder makkelijker is om voor beide kinderen te zorgen.
Er gaan vele theorieën de ronde, namelijk dat je weer ongesteld wordt (en dus zwanger kunt raken) wanneer er meer dan drie uur tussen de voedingen zit, wanneer je geen nachtvoedingen meer geeft of pas wanneer je helemaal geen borstvoeding meer geeft. En hoewel elk van deze redenen voor sommige vrouwen zullen gelden, zijn er nog steeds vrouwen die desondanks zwanger raken. Vrouwen die borstvoeding geven kunnen van enkele weken tot enkele jaren na de bevalling opnieuw ongesteld worden. Hoe zeer borstvoeding van invloed is, verschilt echter per vrouw. Naast borstvoeding, blijken ook aanleg en de mate waarin je doorvoed bent (met name de intake van vetten en eiwitten) van invloed op de terugkeer van je vruchtbaarheid.
Je hoeft overigens niet ongesteld te worden voor je zwanger kunt raken. Al voor de eerste ongesteldheid vind de eisprong plaats. Gedurende deze eisprong kun je bevrucht worden. Menig vrouw is hierdoor onverwacht zwanger geraakt. Sommige vrouwen zijn hierdoor jaren achter elkaar niet ongesteld, omdat ze bij de eerste eisprong (voor de eerste ongesteldheid) alweer zwanger raken. Uit
onderzoek
blijkt dat vrouwen die borstvoeding geven, minder kans hebben op bepaalde vormen van kanker.
Maar wat als je zwanger wilt worden, terwijl je nog borstvoeding geeft?
Afbouwen van voedingen
Het willen zwanger raken kan dus een motivatie zijn om de borstvoeding / nachtvoedingen af te bouwen. Alhoewel dit geen garantie geeft voor een nieuwe zwangerschap. En hoe zuur zou het zijn als je gestopt ben met borstvoeden om opnieuw zwanger te raken, terwijl jij en je kind hier nog helemaal niet aan toe waren, en je dan alsnog niet gelijk zwanger raakt. Daarnaast is het mogelijk om zwanger te raken terwijl je nog borstvoeding geeft (zie uitleg over de eisprong hierboven). Het hoeft dus niet zo te zijn dat je moet stoppen met borstvoeden om zwanger te raken.
Je cyclus in kaart brengen
Om zwanger te raken, moet je op het juiste tijdstip gemeenschap hebben. Als je cuclus nog niet regelmatig is, dan kan het lastig zijn om te weten wanneer je in je vruchtbare periode zit. Er zijn manieren, bijvoorbeeld door middel van een app of kalender, om je cyclus in kaart te brengen en op die manier juist wel óf juist niet zwanger te raken. Onder andere schommelingen in temperatuur, vaginale afscheiding en dergelijke vertellen je waar je in je cyclus zitten. Sommige vrouwen kunnen zelfs de eisprong voelen. Ook blijkt uit
onderzoek
dat vrouwen rond hun eisprong aantrekkelijker gevonden worden en daardoor bijvoorbeeld meer fooi op hun werk krijgen. Maar misschien jij aan hoe je in je vel zit, in welke periode van je cyclus je bevindt. Een andere optie is om ovulatietesten te doen om te weten wanneer je ovuleert. Met behulp van een test meet je hoeveel
luteïniserend hormoon
(LH) in je urine zit. Dit hormoon zorgt voor de rijping en het loslaten van een eicel. Een paar dagen voor je ovulatie is er een piek in dit hormoon te zien. Bij een onregelmatige cyclus is het echter makkelijk om deze piek te missen.
Door de onregelmatigheid van je cyclus kan het zijn dat de omstandigheden niet optimaal genoeg zijn om zwanger te raken. Je ovuleert wel en wordt ongesteld, maar
de luteale fase
is te kort waardoor er geen innesteling plaats vind óf de vrucht wordt afgebroken voordat het goed in heeft kunnen nestellen. Meestal is dit een teken dat je hormoonhuishouding nog niet op orde is. Mocht je de luteale fase willen rekken, als deze minder dan 9 dagen is, om ervoor te zorgen dat de cel zich goed in kan nestellen, informeer dan bij je huisarts naar de mogelijkheden. Bij een te lange luteale fase hoef je je nergens zorgen over te maken.
Regelmatig seks hebben
Voor een nieuwe zwangerschap is nog iets anders nodig, namelijk een seksleven. Ja, je hoeft slechts één keer gemeenschap te hebben om opnieuw zwanger te raken. Toch is de kans groot dat je hoofd er niet naar staat. Hormonen die bij het geven van borstvoeding vrijkomen dragen hier aan bij, net als de zorg voor je kind, de stress op je werk en de rommel thuis. Wil je zwanger raken, zorg dan dat je voldoende rust en ontspanning krijgt.
Voorbereiding
Voor je zwanger raakt, kun je al beginnen met voorbereidingen voor een nieuwe zwangerschap, bijvoorbeeld door gezond en gevarieerd te eten (veel groente, fruit en vet), voldoende te bewegen en eventueel supplementen te nemen ter ondersteuning. De Groene Vrouw raadt in het boek
Vrije geboorte
aan om voldoende van de volgende vitamines en mineralen binnen te krijgen (door voeding of supplementen): vitamine A, magnesium en B6, foliumzuur, B12, jodium en vitamine D. Kies ervoor om in plaats van foliumzuur, folaat te slikken.
Borstvoeding tijdens de zwangerschap
Houdt er rekening mee dat je borstvoeding (helemaal) terug kan lopen tijdens de zwangerschap. Als je kind gedurende de zwangerschap (droog) door blijft drinken, kan hij of zij in de laatste weken of na de geboorte, als de melk weer terug komt, verder drinken. Eventueel kun je na de geboorte beide kinderen laten drinken. Dit wordt tandemen genoemd. Naast de hoeveelheid kan ook de smaak veranderen, waardoor je kind besluit te stoppen met drinken. Ook kan het voeden voor jou als moeder te pijnlijk of vervelend worden (
nursing agitation), waardoor jij besluit te stoppen of het aantal voedingen afbouwt. Zijn jij of je kind nog niet klaar om te stoppen met borstvoeden, bedenk dan of je zwanger wilt worden (met het risico dat je kind daardoor stopt met drinken).
Geduld is een schone zaak
Je bent weer ongesteld, je weet ongeveer wanneer je vruchtbaar bent en je hebt regelmatig seks, maar toch is het na al die maanden niet gelukt om zwanger te raken. Probeer geduldig te blijven. Geef je lichaam de tijd om zich te herstellen na de vorige zwangerschap en laat de natuur haar werk doen. Misschien is er wel een reden waarom jullie wonder nog even op zich laat wachten en heeft jullie andere kind je nog ontzettend nodig. Je lichaam laat je vanzelf weten wanneer het er klaar voor is en wanneer de omstandigheden optimaal zijn.
